De Europese Unie voerde per 1 januari 2021 een belasting van 0,80 euro in op elke kilo niet-gerecyclede plastic verpakking. Elke lidstaat betaalt deze plastic taks aan Europa. Voor Nederland komt dit uit op een bedrag van zo’n 200 miljoen euro per jaar.
Verschillende landen, waaronder Nederland, betalen deze nieuwe belasting uit hun eigen begroting. In die landen heeft de plastic taks op dit moment dan ook geen financiële gevolgen voor het bedrijfsleven. Of dit altijd zo blijft, is een politieke kwestie.
Er zijn ook landen die de belasting (ten dele) verhalen op bedrijven die niet-recyclebare kunststof verpakkingen op de markt brengen. Zo heft Italië belasting op single use plastics, met uitzondering van composteerbare plastic of plastic die van gerecycled materiaal zijn gemaakt. Finland heft belasting op plastic verpakkingen die niet gemaakt zijn van hernieuwbare natuurlijke hulpbronnen. En waar Litouwen belasting heft op meerlaagse laminaten, richt het Verenigd Koninkrijk zich op plastic verpakkingen die niet uit minimaal 30 procent gerecycled plastic bestaan.
Geschiedenis
Het idee van de plastic-afvalbelasting werd voor het eerst geopperd in januari 2018. De heffing werd toen vooral genoemd als een middel om het gat in de Europese begroting te dichten, dat ontstond met het vertrek van Groot-Brittannië uit de EU. Later is de plastic taks ook genoemd als middel om uitgaven te compenseren die zijn gedaan voor coronasteunfondsen.
Onderzoek
In opdracht van het ministerie van Financiën heeft CE Delft de mogelijkheden en effecten van een nationale heffing op virgin plastics onderzocht. Voor deze verkenning bracht het onderzoeksbureau de plastic keten en de Nederlandse spelers in kaart, om vervolgens mogelijke aanknopingspunten voor een belasting te benoemen en op hoofdlijnen uit te werken. Per variant is kwalitatief gekeken naar doeltreffendheid en in hoeverre (on)bedoelde effecten op milieu en economie kunnen optreden. Het onderzoeksrapport is in juni 2021 verschenen.
Onderzoeksrapport Nationale heffing op virgin plastics